Mehmet Ali Talat 6 Temmuz 1952’de Girne’de doğdu. İlk ve Orta öğrenimini Kıbrıs’ta tamamladı. 1977 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü’nden yüksek lisans alarak mezun oldu. Doğu Akdeniz Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde yüksek lisansını ise, 2004 yılında tamamladı.
Türkiye’de yüksek öğrenim gördüğü sürece Kıbrıslı Türk öğrencilerin oluşturduğu derneklerde yönetici ve başkanlık görevlerinde bulundu. Kıbrıslılar Öğrenim ve Gençlik Federasyonu (KÖGEF) Kurucu Başkanlığını yaptı.
Aralık 1993’te yapılan genel seçimler sonrasında kurulan 1. Demokrat Parti - Cumhuriyetçi Türk Partisi Koalisyon Hükümeti'nde Milli Eğitim ve Kültür Bakanı olarak görev aldı. İkinci DP-CTP Hükümeti'nde de Eğitim ve Kültür Bakanlığını sürdüren Talat, 3. DP-CTP Hükümeti'nde Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı görevini yürüttü.
1977 yılından başlayarak Cumhuriyetçi Türk Partisi’nin çeşitli kademelerinde görev yaptıktan sonra, 14 Ocak 1996 tarihinde toplanan CTP Olağanüstü 14. Kurultayı’nda Genel Başkanlığa seçildi.1998 yılında Lefkoşa Milletvekili olarak parlamentoya giren Talat, 14 Aralık 2003 tarihinde yapılan Kıbrıs genel seçimlerinin ardından, kurulan CTP-DP Koalisyon Hükümeti'nin Başbakanı oldu. 8 Mart 2005 tarihinde ise, 2’nci CTP-DP Koalisyon Hükümeti’ni kurdu ve Cumhurbaşkanı seçilene kadar Başbakanlık görevini sürdürdü.
Mehmet Ali Talat, 24 Nisan 2004’te referanduma sunulan Annan Planı’nı ve adanın birleştirilmesini destekledi. Talat, 2005-2010 yılları arasında KKTC’nin İkinci Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.
İkinci Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat iyi derecede İngilizce bilmektedir. Evli ve bir erkek, bir de kız çocuk babasıdır.