"Sayın Borrell’le yapıcı ve verimli olarak nitelendirebileceğim bir görüşme gerçekleştirdik. Kendilerini ve heyetini Cumhurbaşkanlığında, çalışma ofisimde ağırlamaktan memnuniyet duyduğumu da ifade etmek istiyorum.   
Bildiğiniz gibi, Sayın Borrell’in, AB’nin Dış ilişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi aynı zamanda Komisyon Başkan Yardımcısı olması hasebiyle kendisinin görev alanına giren, gerek AB ile olan ikili ilişkilerimiz, gerek Kıbrıs konusu, gerekse Doğu Akdeniz bölgesine dair birçok konuya değinme ve bu hususları değerlendirme fırsatı bulduk.  

Sayın Borrell’e öncelikle, hem Kıbrıs Adası’nda hem de Doğu Akdeniz Bölgesi’nde güvenlik, istikrar ve işbirliği ortamının yaratılmasının elzem olduğunu ifade ettim. Kendilerinin de paylaştığı bu hedeflere ulaşabilmemiz için şart olan en önemli unsurun, AB’nin mevcut gerçekler ışığında taraflara yaklaşması olduğunu söyledim. Güney Kıbrıs liderliğinin KKTC’de herhangi bir otoritesi ve yetkisi bulunmadığını, bunun kendileri tarafından da çok net bilindiğini ifade ederek, gerçekler ışığında davranmaları konusunda beklentilerimizi de ilettim.  

Tüm bu gerçeklerin doğurduğu bir gereklilik olarak tarafımızın Kıbrıs Türk Halkının özünde var olan egemen eşitliği ve eşit uluslararası statüsüne saygı gösterilmesi gerektiğinde ısrarcı olduğumuzu da anlattım.   

Bildiğiniz üzere 5+BM gayri resmi toplantısına hem yer hem de tarih olarak diğer 4 katılımcı gibi biz de onayımızı verdik. Bu toplantı 27-29 Nisan tarihlerinde Cenevre’de yapılacaktır.  

Gayri resmi toplantının amacı BM Genel Sekreteri’nin şahsıma gönderdiği davet mektubunda da açıkça ifade edildiği üzere iki taraf arasında resmi müzakerelere geçilip geçilemeyeceğini tayin edecek ortak zemin arayışıdır. Buradan bir kez daha yinelemek istiyorum şu an taraflar arasında anlaşılmış bir ortak müzakere zemini bulunmamaktadır. 

Yeni vizyonumuzu paylaştığım Sayın Borrell’e, Kıbrıs Türk tarafı olarak bizim bu toplantıya kararlı ve yapıcı bir şekilde hazırlandığımızı, iki devletin egemen eşitliği ve eşit uluslararası statüsü temelinde, adil, gerçekçi ve sürdürülebilir bir çözüm için ortaya koyduğumuz vizyonu ayrıntılı olarak katılımcılara aktaracağımızı ifade ettim. Biliyorsunuz bizim yeni vizyonumuz içerisindeki en önemli unsur iki devlet arasında bir iş birliği ilişkisi kurmaktır. İşte bu unsur mevcut gerçeklerin kabul edilmesiyle Kıbrıs Adası’nı gerginlik veya sorunlarla anılan bir Ada değil bir refah adası, bir cazibe merkezi haline getirecek önemli bir unsurdur. Ayrıca bunun sağlanması, Kıbrıs sorunuyla ilgili tüm taraflarca sürdürülemez olarak nitelendirilen statükoyu da olumlu yönde değiştirecek, İki Halkın, Kıbrıs Adası’nın ve bölgemizin güvenlik, istikrar, refah ve geleceğine de büyük katkı yapacaktır.  

Sayın Borrell’e ayrıca 5+BM gayri resmi toplantısına katılımlarını kabul edemeyeceğimizi de söyledim. Biliyorsunuz hem Yunanistan hem de Güney Kıbrıs AB üyesidir AB’nin bu toplantılarda tarafsız şekilde yer alması gerçekçi değildir. Gayri resmi toplantıya BM, iki taraf ve 3 Garantör ülkenin katılacağı herkesin malumudur. Ancak ikili görüşme isterlerse bunun mümkün olabileceğini de söyledim. 

Son zamanlarda AB ile en fazla mesai yaptığımız konu Hellim konusudur. Hellimin Coğrafi Tescili ve Yeşil Hat üzerinden ticaretiyle ilgili son detaylar kalmıştır. Rum tarafı süreci geciktiren bazı konularda sorun çıkartmaktadır. Bizim bugün de vurguladığımız şekliyle, Yeşil Hat kapsamında diğer ürünlere uygulanan metodun Hellim için de geçerli olması gerektiğidir. Özellikle Yeşil Hat ticaretinde gerekli olan denetimi yapacak olan denetçilerin ya Komisyon tarafından ya da iki Lider tarafından atanması gerekmektedir. Beklentimiz bu konunun gayri resmi toplantı öncesi çözülmesidir. 

Bildiğiniz üzere Rum tarafı AB vatandaşları dahil olmak üzere kişilerin ülkemize geçişinde sorunlar çıkarmakta ve buna da gerekçe olarak pandemi önlemlerini göstermektedir. Pandemi sonrası döneme hazırlandığımız bugünlerde Yeşil Hat Tüzüğüne de aykırı bu uygulamanın sonlandırılması gerekmektedir. AB’nin bu konuda Rum tarafına gerekli uyarıları yapmasını talep ettik.  

Yeşil Hat ticaretinin en önemli ürünlerinden olan patates ticaretinde sorunlar yaşanmaktadır. Bu sorun da AB Komisyonu tarafından atanan denetçi listesinde sadece bir kişi kalmış olmasıdır. Bahse konu teknik görevli ekim zamanı gelemediğinden yaklaşık 2000 ton patatesin ticareti yapılamamaktadır. Sayın Borrell’den bu konunun acil ve pratik şekilde çözümüne yönelik girişim yapmasını istedik. 

Bilindiği üzere AB covid-19 etkileriyle ekonomik olarak mücadele kapsamında bir kurtarma paketi hazırlamıştır. Bu paket kapsamına, çok yıllı kaynak paketiyle birlikte, Güney Kıbrıs’a 2.7 milyar Euroluk bir pay ayrılmıştır. Kendilerinin aldıkları kararla hayata geçirdikleri mali yardım tüzüğü kapsamında KKTC’ye çok yıllı program çerçevesinde 7 yıl için ayrılan miktar 240 milyon Euro’dur, bu miktar aynı kalmıştır. Kendilerinden talebim, aynı Güney Kıbrıs’a yaptıkları gibi tarafımıza da kurtarma paketinden pay ayrılmasıdır. Böylesine bir durum iki taraf arasındaki ekonomik farklılıkların giderilmesine de yardımcı olacaktır. 

Borrell’e hem KKTC hem de Güney Kıbrıs’ın pandemiden ekonomik olarak zarar gördüğünü, iş birliği yapmamız halinde de bu zararları daha hızlı şekilde kapatabileceğimizi aktardım. Örneğin bunun, turizm alanında müşterek atılacak pratik adımlarla başlanabileceğini ve bu doğrultuda geçiş kapılarının eski düzenlemeleriyle yeniden açılabilmesine yönelik Kıbrıs Rum tarafıyla iş birliği yapmaya hazır olduğumuzu belirttim. 

Aşılar konusu bize göre Rum tarafının gereksiz engellemesi dolayısıyla istenilen şekilde tarafımıza iletilememektedir. AB’nin tüm ada için gönderdiği aşılardan Halkımıza ayrılanın çok altında bir rakam şu anda kadar iletilmiştir. Bugün gelen aşılarla birlikte bu rakam 10.570 dozdur. Yani AB kaynaklarından takip ettiğimiz üzere Rum tarafının elde ettiğinin ancak 10’da biridir. Bu yanlışlığın bir an önce düzeltilmesi için Borrell’den girişim yapmasını istedik. Aynı durum hızlı test kitleri için de geçerlidir. Tarafımıza iletileceği duyurulan 75.000 test kiti hala iletilmemiştir.  

Bildiğiniz üzere Rum tarafının tahakkümcü ve paylaşmayı reddeden tavrından dolayı Doğu Akdeniz Bölgesinde bir gerginlik hakimdir. Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan bu konuların halli için bölgesel bir hidrokarbon önerisi yapmıştır. Sayın Borrell de bu fikrin yaşama geçmesi için uğraşanlardan biridir. Biz kendisine Rum tarafıyla eşit seviyede ve statüde bölgemizin barış ve istikrarına katkı sağlayacak bu toplantıya katılmaya hazır olduğumuzu bir kez daha ifade ettik."